In het jaar 235 na Christus vond er een belangrijke gebeurtenis plaats in de christelijke wereld. Namelijk een concilie. Het woord concilie heeft zijn oorsprong in het Latijnse woord concilium, dat zoveel betekent als samenkomst, vergadering.
Dit oecumenische concilie, bijeengeroepen door keizer Constantijn de Grote, bracht kerkleiders uit verschillende delen van het Romeinse Rijk samen om eenheid te brengen in de christelijke leer in de plaats Nicea (nu İznik in het huidige Turkije). Naast kerkleiders dat wil zeggen bisschoppen, namen ook priesters, diakens en leken hieraan deel. Opmerkelijk was het feit dat paus Sylvester I zelf ontbrak, hij liet zich vertegenwoordigen door twee priesters.
Men verwoordde hier de geloofsbelijdenis om de leer van de Drie-eenheid te bevestigen en om het arianisme, een geloofsleer die de goddelijkheid van Christus ontkende, te weerleggen. In 381 werd de geloofsbelijdenis verder uitgebreid tijdens het Eerste Concilie van Constantinopel, waarbij de leer omtrent de Heilige Geest werd verduidelijkt. Deze geloofsbelijdenis werd als het ware een hoeksteen van het christendom door de eeuwen heen
Over het aantal deelnemers wordt gespeculeerd, Mede ook omdat er later andere lijsten opdoken, met nieuwe namen erop. Een van de deelnemers van dit concilie zou de heilige Nicolaas van Myra zijn geweest.
Twee legenden brengen Nicolaas van Myra in verband met het Concilie van Nicea. Nicolaas zou tijdens het concilie een baksteen gebruikt hebben om de Drie-eenheid uit te leggen. Een baksteen wordt gemaakt uit drie elementen: klei, water en vuur. Zo konden ook God de Vader, Christus de Zoon en de Heilige Geest één God zijn. En terwijl hij dit verkondigde sloeg een vlam uit de steen, druppelde water over de vloer en bleef een handvol droge klei achter in zijn handen. Een deel van het verhaal is natuurlijk een legende omdat het verhaal van de baksteen gaat over de Drie-eenheid terwijl de nadruk lag op de goddelijkheid van Christus.
De bekendste en meest verspreide legende is dat Nicolaas op zeker ogenblik zo boos werd over de redevoering van Arius die zich afzette tegen de goddelijkheid van Christus, dat hij hem een oorvijg gaf. Hierop liet Constantijn Nicolaas een nacht in de cel zetten om daar af te koelen. De bisschoppelijke symbolen van zijn waardigheid, het pallium en het evangelieboek, werden hem ontnomen. 27 In de nacht dat Nicolaas in de cel verbleef, verschenen Maria en Christus aan hem. Zij herstelden zijn waardigheid als bisschop, omdat hij Christus zo fel had verdedigd. Van Maria ontving hij het pallium en van Christus het evangelieboek, dat verwijzing was naar het vleesgeworden Woord. Zo verscheen Nicolaas de dag erna weer op het concilie en zagen de aanwezige bisschoppen en de keizer dat hij het bij het juiste einde had. Deze scène is op zeer veel orthodoxe iconen uitgebeeld. Nicolaas staat dan groot op de voorgrond, geflankeerd door Christus (links) en Maria (rechts).
Wie meer wilt weten over het concilie van Nicea, verwijs ik graag naar het boekje van prof Peter Nissen dat onlangs verscheen met de titel ? De erfenis van het Concilie van Nicea. Samen beraden, geloven en vieren”.
Foto"s:
Fictieve voorstelling van legende met de baksteen.
Nicolaas versus Arius en Drie-eenheid Prachtig schilderij van Nicolaas van Giovanni Gasparro
Reactie plaatsen
Reacties