Fève
Op 6 januari viert de kerk het hoogfeest van de Driekoningen. In Noord-Frankrijk en Wallonië ontstond het gebruik dat je ook een driekoningenkoek bakt en samen opeet. Deze koek ofwel taart heet Galette des Rois. Vanaf de veertiende eeuw is in de taart een fève (boon) verstopt. Vroeger stond de boon voor een nieuw leven, in casu de geboorte van Jezus. Later werd de boon vervangen door een muntstuk of amandel. Sinds de negentiende eeuw is de fève vaak een klein porseleinen beeldje. Veel bekende Franse patissiers hebben elk jaar een nieuwe collectie met porseleinen beeldjes, waardoor dit echte collector items zijn geworden.
Met name in Lotharingen en specifiek in Saint Nicolas-de-Port en omgeving wordt voor deze fève de afbeelding van Sint Nicolaas gebruikt. Degene die de boon in zijn stuk taart aantreft, wordt gekroond tot koning voor één dag.
La Befana,
Op 6 januari ontvangen kinderen in Italië hun geschenken niet van Sint Nicolaas of het kerstkindje. Nee, La Befana, en kleine, oude dame brengt al eeuwenlang in de nacht van 5 op 6 januari op haar bezemsteel cadeautjes, snoepjes en chocolaatjes aan Italiaanse kinderen die zoet zijn geweest.
Wie stout is krijgt van haar geen roe maar as en kolen! Er wordt niet een schoen gezet, maar de kinderen hangen hun sokken aan de schoorsteenmantel, bij de open haard. Ze zetten voor deze lieve oude vrouw een bord met een mandarijntje, een sinaasappel en een glas wijn klaar. De volgende ochtend is het maal door haar verorberd en staat haar handafdruk in as op het bord.
De cadeautjes wachten in de sok, en altijd ligt er ook een beetje kolen of as onder in de sok, want geen enkel kind is het hele jaar door braaf geweest. Het bijbehorende versje vertelt dat ze 's nachts komt, getooid met een Romeinse hoed en met kapotte schoenen aan haar voeten:
La Befana vien di notte
con le scarpe tutte rotte
col cappello alla romana
viva viva La Befana!
La Befana komt diep in de nacht
met haar versleten schoenen
en haar Romeinse klederdracht.
Lang leve la Befana!
Haar herkomst dateert nog uit verre tijden, men zegt wel eens dat de geschiedenis terugvoert tot de Kelten en Druïden die in de Alpen hun eigen riten hadden. Anderen beweren dat haar primaire functie dient om de band tussen de familie en de voorouders aan te halen en te versterken door uitwisseling van cadeaus. De kinderen vormen daarbij de vertegenwoordigers van de voorouders.
Weer anderen beweren dat La Befana een afgeleide is van het Griekse woord 'Epifania' - in Nederland noemen we deze dag Driekoningen. Zij brengt cadeautjes als herinnering aan de cadeaus die aan het kindje Jezus werden gebracht door I Re Magi, de drie koningen.
Volgens een oude legende was la Befana een gewone vrouw was, die net als de meeste moeders erg veel van haar kind hield. Toen haar zoontje overleed, werd ze dan ook gek van verdriet. Toen ze hoorde over de geboorte van Jezus, besloot ze naar hem toe te gaan, ervan overtuigd dat hij haar eigen zoon was. Ze nam cadeautjes voor hem mee. Uit dankbaarheid geeft Jezus haar ook een geschenk: La Befana wordt de moeder van alle kinderen in Italië.
Reactie plaatsen
Reacties