De Byzantijnse prinses Theophano verspreidde in de 10e eeuw de cultus van Sint Nicolaas door Noord-Europa. Na de dood van haar echtgenoot Keizer Otto II bestuurde zij vanuit Nijmegen het Ottoonse Rijk als regent voor haar zoon. Ze liet de Sint Nicolaaskapel in Nijmegen bouwen. In de stad werd het Sint Nicolaasbroederschap opgericht, zij onderhielden een liefdadigheidsinstelling genaamd het Sint Nicolaasgasthuis.
Daarnaast ontstond het Sinterclaesgilde, een koepelorganisatie waarin alle beroepsorganisaties, ambten en broederschappen waren vertegenwoordigd, evenals de rijkere kooplieden. Het Sinterclaesgilde groeide uit tot een democratisch instituut dat de Nijmeegse burgerij vertegenwoordigde en dat eeuwenlang veel invloed had op het stadsbestuur, bijvoorbeeld bij benoemingen en onderhandelingen. Het gilde koos elk jaar zes of acht Claesmeesters, die een vooraanstaande plaats innamen in de stad. Eind 16e eeuw maakte prins Maurits een einde aan de privileges van het Sinterclaesgilde.
Tot op de dag van vandaag blijft Sint Nicolaas een van de bekendste heiligen in Nijmegen. Zo ook voor de Gebroeders von Lymborch, Herman, Paul en Johan geboren en getogen in Nijmegen. Bekend is het prachtige werk Les Belles Heures, waar zij een mooi verhaal van Nicolaas in de vorm van een prachtige miniatuur hebben vereeuwigd. Hij verrichtte zowel bij leven als postuum na zijn dood vele wonderen, waaronder reddingen van schepen in nood. Zijn naam als patroon van zeelieden en van veilige havens verspreidde zich over het hele Middellandse Zeegebied tot later in onze gebieden. Mooi is te zien hoe Nicolaas de mast vastpakt en het schip door de storm loost.
Foto: H. Nicolaas redt zeelieden in nood, uit Les Belles Heures, vervaardigd door gebroeders von Lymborch.
